تبرئه ابراهیم (قرآن)تبرئه از واژه «برا» که شخصی اتهامی را از خود یا دیگران دور می‌کند و نیز خداوند ، کسی را از آنها مبرا می‌کند، برداشت شده است. ۱ - تبرئه ابراهیماعتراف بت پرستان قوم ابراهیم ، به تبرئه و بیگناهی ابراهیم از ظلم در سوره انبیاء آمده است: فرجعوا الی انفسهم فقالوا انکم انتم الظـلمون. «پس به خود آمده و (به یکدیگر) گفتند در حقیقت شما ستمکارید.» جمله «انکم انتم الظالمون» دلالت بر حصر دارد و مفهوم آن اعتراف به نفی ظلم از ساحت حضرت ابراهیم -علیه السلام - می‌باشد. ۱.۱ - تنبه مردم بعد از شنیدن کلام ابراهیماین جمله تفریع و نتیجه بر جمله (فسئلوهم ان کانوا ینطقون) است، چون مردم وقتی کلام ابراهیم -علیه‌السّلام -را شنیدند و منتقل شدند به اینکه اصنام جماداتی بی شعورند که حرف نمی‌زنند، حجت بر آنان تمام و هر یک از حضار در دل خود را خطا کار دانسته، حکم کرد به اینکه ظالم او است، نه ابراهیم. پس جمله (فرجعوا الی انفسهم) استعاره به کنایه است، و با کنایه از تنبه مردم و تفکرشان در دل خبر می‌دهد، و معنای جمله (فقالوا انکم انتم الظالمون) این است که هر یک به نفس خود خطاب کرد که : تو چقدر ظالمی که جماد بی زبان را می‌پرستی؟. بعضی از مفسرین گفته‌اند: معنای آیه این است که بعضی به بعضی دیگر مراجعه نموده گفتند: شما ظالمید. ولی خواننده خود می‌داند که چنین معنایی با مقام، که مقام اتمام حجت بر همه است، همه‌ای که در جرم و ظلم شریکند، سازگار نیست. و بر فرض هم که از بی تناسبی با مقام صرفنظر کنیم، و معنای مزبور را اختیار کنیم، اشکال دیگری در آن هست، و آن این است که در چنین مقامی باید گفته باشند: ما ستمکاریم نه ابراهیم، همچنان که در نظایر آن همینطور آمده مثلا فرموده: (فاقبل بعضهم علی بعض یتلاومون، قالوا یا ویلنا انا کنا طاغین) و یا فرموده : فظلتم تفکهون انا لمغرمون بل نحن محرومون. ۲ - پانویس
۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۷، ص۳۱۷، برگرفته از مقاله «تبرئه ابراهیم ». رده‌های این صفحه : تبرئه | موضوعات قرآنی
|