زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

تبرئه ابراهیم (قرآن)





تبرئه از واژه «برا» که شخصی اتهامی را از خود یا دیگران دور می‌کند و نیز خداوند ، کسی را از آنها مبرا می‌کند، برداشت شده است.


۱ - تبرئه ابراهیم



اعتراف بت پرستان قوم ابراهیم ، به تبرئه و بیگناهی ابراهیم از ظلم در سوره انبیاء آمده است:
فرجعوا الی انفسهم فقالوا انکم انتم الظـلمون. «پس به خود آمده و (به یکدیگر) گفتند در حقیقت شما ستمکارید.»
جمله «انکم انتم الظالمون» دلالت بر حصر دارد و مفهوم آن اعتراف به نفی ظلم از ساحت حضرت ابراهیم -علیه السلام - می‌باشد.

۱.۱ - تنبه مردم بعد از شنیدن کلام ابراهیم


این جمله تفریع و نتیجه بر جمله (فسئلوهم ان کانوا ینطقون) است، چون مردم وقتی کلام ابراهیم -علیه‌السّلام -را شنیدند و منتقل شدند به اینکه اصنام جماداتی بی شعورند که حرف نمی‌زنند، حجت بر آنان تمام و هر یک از حضار در دل خود را خطا کار دانسته، حکم کرد به اینکه ظالم او است، نه ابراهیم.
پس جمله (فرجعوا الی انفسهم) استعاره به کنایه است، و با کنایه از تنبه مردم و تفکرشان در دل خبر می‌دهد، و معنای جمله (فقالوا انکم انتم الظالمون) این است که هر یک به نفس خود خطاب کرد که : تو چقدر ظالمی که جماد بی زبان را می‌پرستی؟.
بعضی از مفسرین گفته‌اند: معنای آیه این است که بعضی به بعضی دیگر مراجعه نموده گفتند: شما ظالمید. ولی خواننده خود می‌داند که چنین معنایی با مقام، که مقام اتمام حجت بر همه است، همه‌ای که در جرم و ظلم شریکند، سازگار نیست.
و بر فرض هم که از بی تناسبی با مقام صرفنظر کنیم، و معنای مزبور را اختیار کنیم، اشکال دیگری در آن هست، و آن این است که در چنین مقامی باید گفته باشند: ما ستمکاریم نه ابراهیم، همچنان که در نظایر آن همینطور آمده مثلا فرموده: (فاقبل بعضهم علی بعض یتلاومون، قالوا یا ویلنا انا کنا طاغین) و یا فرموده : فظلتم تفکهون انا لمغرمون بل نحن محرومون.

۲ - پانویس


 
۱. انبیاء/سوره۲۱، آیه۶۴.    
۲. واقعه/سوره۵۶، آیه۶۵.    
۳. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۴، ص۴۲۵.     .


۳ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۷، ص۳۱۷، برگرفته از مقاله «تبرئه ابراهیم ».    


رده‌های این صفحه : تبرئه | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.